De 10 Twiin principes zijn fundamentele uitgangspunten, afgeleid van de doelstelling, missie en visie van Twiin. Ze geven richting en structuur aan het ontwerp van het afsprakenstelsel en zijn gebaseerd op onze overtuigingen. De principes zijn voorzien van een rationale, waarin de belangrijkste ontwerpafwegingen zijn opgenomen met bijbehorende implicaties. De rationale beschrijft de reden waarom het principe van belang is. De implicatie geeft aan wat er moet gebeuren om dit principe te realiseren, vaak op organisatorisch vlak.
De 10 Twiin Principes
# | Titel | Omschrijving | Rationale | Implicatie |
---|---|---|---|---|
Algemeen | ||||
1 | P1. Beschikbaarheid van medische gegevens landelijk en zorgbreed door verbinding en samenhang. | Landelijke en zorgbrede (domein overstijgende) beschikbaarheid van gegevens door zorginfrastructuren te verbinden met afspraken, knooppunten en voorzieningen die decentrale organisaties beheren en ontwikkelen op alle lagen van het interoperabiliteitsmodel. | Zorg vindt steeds meer plaats in meerdere instellingen vaak over de regio's heen. Burgers zijn mobiel en hebben onafhankelijk van waar ze zich bevinden binnen Nederland recht op de juiste zorg. Momenteel is de reikwijdte vaak nog beperkt op regionaal, lokaal of categoraal niveau. | Afstemming op alle lagen: politiek, bestuur, (vak)-verenigingen, informatie-standaarden en infrastructuur op landelijk niveau in samenwerking met regionale en lokale organisaties. Twiin is schaalbaar en bruikbaar voor landelijke uitwisseling. Uitwisseling via knooppunten, gebruik makend van (bestaande) gemeenschappelijke voorzieningen (conform visie samenhang op de zorginfrastructuren). Uitbreidbaar naar meerdere zorgtoepassingen. De architectuur van Twiin moet flexibel genoeg zijn om toekomstige (nieuwe) zorgtoepassingen te ondersteunen. |
2 | P2. Twiin is een vertrouwd netwerk van organisaties. | Twiin is een verzameling van autonome actoren die van elkaar afhankelijk zijn om een gemeenschappelijk probleem op te lossen. | Om problemen op te lossen die, door een enkele organisatie moeizaam of helemaal niet kunnen worden gerealiseerd. | Twiin kent een governancestructuur met rollen, taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden om besluiten te nemen voor ontwikkeling en beheer, volgens netwerk administratieve organisatie (NAO). Twiin kent een afsprakenstelsel die bestaat uit een set van samenhangende afspraken, procedures en regels op gebied van organisatie, besturing, toezicht, beheer, architectuur, toepassingen, techniek met als doel het realiseren en borgen van het vertrouwen binnen het Twiin netwerk Vanuit de netwerkgedachte heeft Twiin een aantal functies:
|
3 | P3. Het Twiin Afsprakenstelsel leeft en ontwikkelt door. | Het Twiin afsprakenstelsel leeft. We groeien van ervaringen en verwerken deze in het afsprakenstelsel. | Om snel een eerste versie van het afsprakenstelsel te kunnen krijgen én te kunnen leren van tussentijdse ervaringen, volgt het afsprakenstelsel een groeimodel. Om voortgang te laten zien, te gebruiken wat er al is, z.s.m. oplossingen te integreren. Daarbij is ook de haalbaarheid van realisatie, waaronder de aansluiting op de huidige ontwikkelingen in de markt, een criterium. Daar waar duidelijkheid benodigd is in de afspraken die pas op termijn van kracht zijn maar die op enig moment nog niet haalbaar zijn, kan een groeipad worden afgesproken. | Het doel van Twiin is het faciliteren van meerdere zorgtoepassingen door het aanbieden van gemeenschappelijke voorzieningen en afspraken voor het landelijk beschikbaar maken en/of uitwisselen van gegevens. Twiin heeft als ambitie om zorgdomein breed te faciliteren. Bij het oppakken van zorgtoepassingen zijn de reeds bestaande landelijke programma’s in de lead. |
4 | P4. De functionele behoeften van zorgverleners, zorgaanbieders en patiënt zijn leidend. | We doen het primair voor de zorg hun behoefte staan voorop. | De voornaamste drijfveer van Twiin is om invulling te geven aan de functionele behoefte van zorgverleners en patiënten op zodanige wijze dat landelijke dekking en maximaal hergebruik mogelijk is en daardoor de zorgverlener te ontlasten van registratielast en de zorg te verbeteren. | Voor de (door)ontwikkeling van Twiin, inclusief de gemeenschappelijke voorzieningen en afspraken, gelden de functionele behoeften als uitgangspunt inclusief performance eisen. |
5 | P5. Deelname aan Twiin is vrijwillig maar niet vrijblijvend. | Vrijwillig Een zorgaanbieder besluit zelf om wel of niet aan te sluiten op Twiin en voor welke zorgtoepassing dit gebeurt. Niet vrijblijvend Deelnemende zorgaanbieders dienen te voldoen aan de afspraken van het afsprakenstelsel. | Zorgaanbieders die aansluiten moeten er op kunnen vertrouwen dat andere aangesloten zorgaanbieders conform het afsprakenstelsel werken. | Mogelijk zal op termijn uitwisseling van gegevens in veldnormen worden opgenomen en via VWS worden verankerd in wetgeving. Door aansluiting op Twiin kan dit vervolgens in de praktijk worden gerealiseerd. Elke deelnemende zorgaanbieder beoogt uitwisseling met alle deelnemers van de infrastructuur binnen de zorgtoepassing waarin wordt meegedaan. Het afsprakenstelsel verplicht deelnemers niet om daadwerkelijk gegevens uit te wisselen. Dat is uiteindelijk aan de zorgaanbieder/patiënt. Zorgaanbieders die aansluiten hebben een inspanningsverplichting om gegevens beschikbaar te stellen. |
6 | P6. Keuzevrijheid voor zorgaanbieders en leveranciers. | Zowel de ‘bewegingsvrijheid’ van zorgaanbieders, als de keuzevrijheid van dienstverleners, beheerders en leveranciers moet zo veel mogelijk in stand worden gehouden. | De zorgaanbieder moet vrijheid hebben in de leverancierskeuze die het beste bij de bedrijfsprocessen past of economisch gezien het meest voordelig is. GtK-beheerders hebben de vrijheid om binnen de kaders van het afsprakenstelsel keuzes te maken met de aangesloten zorgaanbieders. Zorgaanbieders moeten eenvoudig kunnen aansluiten met zo min mogelijk opgeworpen drempels. Leveranciers hebben gelijke kansen om deel te nemen | De GtK dienstverleners moeten een brede kennis hebben van en relaties hebben met leveranciers. Twiin levert een overzicht van aansluitvoorwaarden voor zorgaanbieders, GtK beheerders, GtK dienstverleners en GtK applicaties en netwerk, Binnen Twiin wordt een proces validatie ingericht zodat GtK beheerders weten welke leveranciers aan de Twiin eisen/voorwaarden voldoen. |
7 | P7. Privacy en Security by design. | Voor Twiin zijn privacy en informatiebeveiliging randvoorwaardelijk. | Privacy en security is zodanig groot belang dat dit alleen goed geregeld kan worden als het vanaf het begin wordt meegenomen in het ontwerp en ontwikkeling. | Principes en best practices van security en privacy by design worden gehanteerd bij het maken en ontwerpen van het Twiin afsprakenstelsel en architectuur. In het Twiin afsprakenstelsel zijn de privacy en security eisen expliciet beschreven. |
8 | P8. Gegevens worden betrouwbaar, eenduidig, vertrouwelijk en verantwoordelijk beschikbaar gesteld. | De gegevens van een patiënt die de zorgverlener nodig heeft om zijn of haar werk te kunnen doen en die een patiënt nodig heeft om regie te kunnen voeren worden betrouwbaar, integer en vertrouwelijk beschikbaar gesteld. | Gegevens, afgestemd met de diverse beroepsgroepen, bevinden zich vaak in verschillende zorgorganisaties. Voor een goede diagnose en/of behandeling kan het voor de zorgverlener nodig zijn dat gegevens, die niet van de eigen organisatie zijn, wel betrokken kunnen worden. Patiënten kunnen er op vertrouwen dat zorgverleners de juiste informatie hebben en dat patiëntgegevens de juiste zorg krijgen. | De bron is eigenaar van de eigen gegevens en is verantwoordelijk voor de validiteit van de eigen gegevens. Uiteraard wordt voldaan aan de vigerende wetgeving met betrekking tot informatie-uitwisseling, beveiliging en privacy in de zorg. Het is altijd transparant en inzichtelijk wie de bron van de gegevens is. Gegevens die worden uitgewisseld of gedeeld bevatten een gemeenschappelijk gedefinieerd vocabulaire (eenheid van taal). Gegevens worden eenmalig opgeslagen en er worden geen onnodig kopieën van gegevens gemaakt. |
9 | P9. Hantering van open (internationale) standaarden en normen boven half open / gesloten of sectorale normen en waarden. | Om technische interoperabiliteit te realiseren, gaat Twiin zoveel mogelijk uit van open (internationale) standaarden. | Door gebruik van open internationale standaarden wordt de afhankelijkheid van een leverancier grotendeels voorkomen. Per zorgtoepassing zijn andere partijen betrokken en worden andere gegevens uitgewisseld, waardoor keuze voor een vaste techniek niet altijd de meest passende is. Open internationale standaarden worden breed gedragen en zullen in samenhang met nieuwe standaarden blijven werken (robuust). Zorg is internationaal en leveranciers van informatietechnologieën zijn internationaal. | De keuze is niet gebaseerd op maar één techniek. Er wordt gekeken wat de juiste keuze is per 'zorgtoepassing' en naar wat mogelijk is, uitgaande van vorige principes en al in gebruik zijnde standaarden. Standaarden moeten implementeerbaar zijn in de NL setting door meerdere leveranciers. Indien nodig kan er gebruik gemaakt worden van nationale extensies of kunnen nationale extensies ontwikkeld worden. |
10 | P10. Gebruik van Informatiestandaarden | Twiin maakt gebruik van bestaande en in beheer zijnde informatiestandaarden. Door NICTIZ en andere organisaties zijn reeds informatiestandaarden gedefinieerd. Informatiestandaarden en de Nederlandse extensies worden of zijn al ingebouwd in bestaande IT systemen voor semantische interoperabiliteit | De uitwisselbaarheid en herbruikbaarheid wordt verhoogd. | Twiin verwijst naar andere organisaties als het gaat om standaarden, zoals kwaliteitsstandaarden of informatiestandaarden. Hierdoor ontstaat een afhankelijkheid van deze standaarden. De verantwoordelijkheid voor deze standaarden ligt bij de organisaties die deze standaarden creëren en/ of beheren. Ook een eventuele kwalificatie om te voldoen aan deze standaarden ligt bij deze organisaties. Voor elke zorgtoepassing zal door het veld geanalyseerd worden of de bestaande informatiestandaard landelijk toereikend is of dat er toevoegingen moeten komen. Als er nog geen informatiestandaard is, dan wordt deze ontwikkeld (buiten Twiin) op basis van (inter)nationale standaarden. |
Referenties
Gebruik andere afsprakenstelsels
- In het Twiin Afsprakenstelsel hebben we de basisprincipes en afgeleide principes voor het informatiestelsel voor de zorg meegenomen. zoals beschreven in het Manifest van de DIZRA - Duurzaam Informatiestelsel Zorg Referentie Architectuur https://dizra.gitbook.io/dizra/
- "Visie op samenhang in de zorginfrastructuren in Nederland" (Bus et al. 2019) evenals de aanvullingen op de principes van het informatiestelsel voor de zorg die daarin zijn beschreven. https://www.informatieberaadzorg.nl/publicaties/publicaties/2019/11/07/visie-op-samenhang
Documentatie
- Handreiking Interoperabiliteit - https://www.nictiz.nl/wp-content/uploads/Handreiking-Interoperabiliteit_V1.0.pdf
- DIZRA - Duurzaam Informatiestelsel Zorg Referentie Architectuur https://dizra.gitbook.io/dizra/
- Medmij (MM) - https://afsprakenstelsel.medmij.nl
- Zira - www.ziraonline.nl
- Etoegang - https://afsprakenstelsel.etoegang.nl/display/as/Templates+en+formulieren
- Trusted Exchange Framework and Common Agreement (TEFCA) - https://www.healthit.gov/sites/default/files/draft-trusted-exchange-framework.pdf
- Visie op samenhang in de zorginfrastructuren in Nederland. Op weg naar naadloze samenwerking in de zorg. Positioning Paper (PP) - Meijboom. G., Van Gelder. E., Van Pelt. V., Bus. B., Mallie. M., Settels. M., van der Stigchel. B., Gondelach. S., Tesink. W., Vos. J., Van Holland. R. (2018).